- пешванд
- [پيشوند]збш. ҳиссаи калимае, ки пеш аз реша меояд, пешванд
Толковый словарь таджикского языка (в 2 томах). — Душанбе, НИИ языка и литературы им. Рудаки. Под редакцией Сайфиддина Назарзода. 2008.
Толковый словарь таджикского языка (в 2 томах). — Душанбе, НИИ языка и литературы им. Рудаки. Под редакцией Сайфиддина Назарзода. 2008.
бар — I [بر] асоси замони ҳозира аз бурдан. бар بر пешванд, ки дар аввали исмҳо омада, калимаҳои нав месозад: бардавом, барқарор, баръакс II [بر] пешванд 1. ба: вой бар ҳоли ман 2. болои…, ба болои…; бари… // дар бари… назди…, пеши…; аз бари… а) аз… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
абар — I [ابر] пешванд боло, фавқ: абарқудрат, абармард II [ابر] 1. шакли қадимии пешванди бар 2. дар 3. ба, мувофиқи … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
аз — [از] пешоянд 1. сарчашмаи амалу ҳаракатро ифода мекунад; ранҷидан аз касе, тарсидан аз чизе… 2. ашёеро мефаҳмонад, ки дар иҷрои амал истифода мешавад ва саршавии амал ва объекти ҳаракат ба вай вобаста аст; дар ин маврид бештар бо феълҳои доштан,… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
анти- — [انتِ] ю. пешванд зидди, муқобили: антитезис, антифашистӣ… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
барои — [براي] пешванд 1. баҳри…, аз баҳри…; дар роҳи…; бо мақсади…: барои гирифтани ҷои якум мубориза бурдан; барои ту аз баҳри ту, ба хотири ту 2. ба; барои чӣ? аз чӣ сабаб?; барои як сол ба муддати як сол; барои ҳамин ба ин сабаб, бинобар ин; барои ин … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
бо — I [با] пешванд 1. ҳамроҳ будан, якҷоя шудан ва иштирок карданро дар иҷрои ягон амал (бо шахсе ё чизе) ифода мекунад; ҳамроҳи…, дар якҷоягии…, ба иштироки…: бо ҳам, бо ҳамдигар, бо ҳамроҳии, бо касе гап (на) задан, бо касе вохӯрдӣ кардан, бо касе… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ванд — [وند] 1. грам. ҷузъи пайвандии баъзе калимаҳои мураккаб ба маънои узв, вобаста: пасванд, пешванд, миёнванд… 2. ҷузъи пасини баъзе калимаҳои мураккаб ба маънои мансуб, доро, соҳиб: пӯлодванд, Худованд, давлатманд… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
дар — I [در] асоси замони ҳозира аз даридан. дар در пешванд, ки бо мақсади ифодаи тобишҳои маъноӣ дар аввали баъзе феълҳо меояд: даркашидан, даргузаштан, даррабудан ва ғ. II [در] 1. табақи аз тахта, оҳан ва ғ. сохташуда барои пӯшондани даромадгоҳи хона … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
к — I ҳарфи дувоздаҳуми алифбои ҳозираи тоҷикӣ; дар алифбои арабиасоси тоҷикӣ ҳарфи коф ک; дар ҳисоби абҷад ба адади 20 баробар аст II [که] шакли кӯтоҳи пайвандаки ки, ки одатан якҷоя бо пешвандҳову ҷонишинҳо дар назм кор фармуда мешавад: к аз, к… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ло — I [لا] а. кит. нест, не; но, бе (ба ин маънӣ бештар ҳамчун пешванд бо як қатор калимаҳо меояд: лоилоҷ, ломакон) II (лой) [لا // لاي] таҳ, қабат; ло ба лои… қабат ба қабати…, мағз андар мағзи…; байни…, мобайни… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ